Topkruis Grossglockner nu officieel het hoogste monument van Oostenrijk

Bergtopkruizen: voor wintersporters een vertrouwd beeld in het alpiene landschap. Sommige op kijkafstand, andere op loopafstand. Ideaal als fotomoment tijdens de vakantie. Voor die op Oostenrijks hoogste berg, de Großglockner, wordt dat wat lastiger. Maar vanaf nu nog meer de moeite waard, want sinds kort is dit bergtopkruis een officieel monument.

Eerste en hoogste

Het Federale Monumentenbureau heeft het op een 3.798 meter hoogte gelegen bergtopkruis van de Grossglockner en daarmee het eerste en hoogste bergtopkruis van Oostenrijk onder bescherming geplaatst. De procedure is afgerond en het besluit tot bescherming is nu juridisch bindend. Het bergtopkruis van de ‘Glockner’ uit 1880 is daarmee het enige bergtopkruis dat op de lijst staat.

Omringende skigebieden

Het bergtopkruis van de Grossglockner staat in het hart van het Nationaal Park Hohe Tauern; het grootste beschermde natuurgebied in Centraal-Europa. Vanuit de omliggende skigebieden Großglockner Resort Kals - Matrei, Heiligenblut en de Kitzsteinhorn, kun je de bergreus perfect zien. Hier hebben we in het verleden al eens een leuke reportage over gemaakt. Het hooggelegen bergkruis is echter niet met het blote oog zichtbaar vanuit deze skigebieden.

Houten voorloper

Het huidige kruis was niet de allereerste. Het eerste kruis op de top werd op 28 juli 1800 naar de Glocknertop gebracht. Bij het aanbreken van de volgende dag vertrokken vier timmerlieden, onder wie de broers Martin en Sepp Klotz, vanuit de Salmhütte om het kruis op te richten. Om 11.00 uur stond het en klonken kanonschoten vanuit Heiligenblut om het te vieren. De kruizen op de Kleinglockner (1799) en Grossglockner (1800) behoorden tot de eerste kruizen op bergtoppen in de huidige betekenis van het woord, die speciaal waren gemaakt om op een bergtop te worden geplaatst. Door de onbeschutte ligging raakte het houten kruis echter al na een paar jaar in verval.

Kruis van de keizer

De Oostenrijkse Alpenclub (ÖAK) verwierf de grond om er in 1879 een nieuw kruis op te richten. Dit werd opgedragen aan keizer Frans Jozef I en keizerin Elisabeth van Oostenrijk ter gelegenheid van hun 25-jarig huwelijk. De keizer had de Grossglockner al in 1865 vanaf de Kaiser-Franz-Josefs-Höhe bezocht, terwijl de keizerin tot aan Bretterboden was gewandeld, de huidige ‘Elisabethfelsen’, die naar haar is vernoemd. Het kruis werd gratis gebouwd door de ‘Hüttenberger Eisengewerks-Gesellschaft’ in Klagenfurt. Op 2 oktober 1880 werd het drie meter hoge en 300 kg zware ijzeren keizerskruis op de top geplaatst door berggidsen uit Kals.

Meermaals beschadigd

Ter gelegenheid van de 200e verjaardag van de eerste beklimming werd het kruis in 2000 per helikopter naar het dal gevlogen en gerestaureerd op kosten van Großglockner Hochalpenstraßen AG (GROHAG). In deze periode werd een vervangend kruis geplaatst. In augustus 2010 werd het kruis dat rechtstreeks in de rots staat (en niet op een sokkel) door de bliksem uit zijn verankering gerukt en dreigde het te vallen, zodat het met een uitgebreide operatie opnieuw moest worden vastgezet. De conditie van het kruis op de Grossglockner top is - ondanks verschillende blikseminslagen en de extreme blootstelling - uitstekend, wat waarschijnlijk ook te wijten is aan de lagere oxidatie op deze hoogte. De ÖAK en haar samenwerkingspartner GROHAG, zullen samen de monumentenzorg en de bijbehorende verplichtingen voor hun rekening nemen.

Die van de Grossglockner is uiteraard niet te bereiken vanuit een skigebied, maar welke bergtopkruis hebben jullie al eens 's winters afgevinkt?