In kaart gebracht: Kitzbühel - Kirchberg
In 2020 was het precies 100 jaar geleden dat een van de belangrijkste skipioniers van Oostenrijk overleed. Franz Reisch maakte in januari 1893 de eerste afdaling vanaf de Kitzbüheler Horn en introduceerde daarmee (extreem vroeg) het fenomeen skiën in Kitzbühel. Kitzbühel zou samen met buurman Kirchberg daarna een van de bekendste skigebieden in Oostenrijk worden! Niet in de laatste plaats door de jaarlijkse ‘Hahnenkamm-Rennen’, die dit weekend weer plaatsvinden.
Eerste toeristen
De toeristische geschiedenis van Kitzbühel - Kirchberg verliep, zoals in veel skigebieden, moeizaam. De regio moest het hebben van de mijnbouw, maar doordat de winning van zilver en koper in de 19e eeuw niet meer rendabel was, kreeg het dal met serieuze armoede te maken. Pas toen Kitzbühel in 1875 werd aangesloten op het Oostenrijkse spoor kwamen de eerste zomertoeristen naar de regio.
Duizendpoot
Voor de opkomst van het wintersporttoerisme moeten we terug naar Franz Reisch. Deze man, afkomstig uit Kufstein, was een absolute duizendpoot. Hij zou als skipionier, visionair, toerismepromotor, burgemeester, zakenman, hoteleigenaar en familievader de Kitzbüheler geschiedenisboeken ingaan. In 1895 organiseerde hij al de eerste skiwedstrijd in Kitzbühel. Hij liet speciaal ski’s overkomen uit Noorwegen, want in Oostenrijk werden ze nog niet gemaakt. Op zijn initiatief werd er rond 1900 ook een weg naar de Kitzbüheler Horn aangelegd, en hij stond aan de basis van de eerste curling-, ijshockey-, bobslee, rodel- én schansspringwedstrijden in Kitzbühel. Dat hij op 6 januari 1920 uitgerekend tijdens een skitoer overleed, past de beste man. Hij stierf in de omgeving die hijzelf op de kaart had gezet.
Eerste Hahnenkamm-Rennen
Kitzbühel trok aanvankelijk een internationaal, voornamelijk Brits publiek. Er werden internationale skiwedstrijden georganiseerd en omstreeks 1910 was Kitzbühel samen met Semmering (bij Wenen) de meest populaire wintersportplaats van Oostenrijk. In 1928 volgde de bouw van de beroemde Hahnenkammbahn, een van de eerste gondelliften van Oostenrijk. Drie jaar later werden de eerste Hahnenkamm-Rennen georganiseerd. ‘Die Streif’ behoort tot de meest iconische afdalingen ter wereld, met een bijzondere geschiedenis. Zo moesten de eerste wedstrijdskiërs halverwege het parcours bij de Seidlalm een helling beklimmen, om daarna de afdaling te hervatten. De winnaar was 9.55 minuten onderweg. Ter vergelijking, het huidige record voor de 3.312 meter lange afdaling bedraagt 1.51,58 minuten en staat op naam van de Oostenrijker Fritz Strobl.
De verbinding met Kirchberg
Aan de economische opleving kwam in de jaren dertig abrupt een einde. In die tijd waren de nationaalsocialisten in Kitzbühel oververtegenwoordigd, en met de machtsovername door de nazi’s kwam de wintersport op zijn gat te liggen. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg het skigebied nieuwe, grote impulsen. In 1948 ontstond in Kitzbühel het eerste ‘skicircus’ ter wereld. Er kwamen pistes die je achter elkaar in een soort rondje kon skiën, uniek voor die tijd. Niet lang daarna kreeg de Kitzbüheler Horn zijn eerste gondel en in de jaren vijftig werden het naastgelegen Kirchberg, Jochberg en Pass Thurn bij het skigebied gevoegd. Daarmee kreeg het skigebied eind jaren vijftig al min of meer zijn huidige omvang.
Aan de Kirchberger zijde van de Hahnenkamm stonden namelijk ook liften. De wat oudere lezers kennen misschien nog wel de Maierl-stoeltjesliften, die je van Kirchberg naar de Ehrenbachhöhe brachten. Een éénpersoonsstoeltjeslift uit 1952 met een capaciteit van 150 personen per uur behoorde werd later vervangen door de zogenaamde ‘Maierlkette’: drie tweepersoonsstoeltjesliften (Maierl I, II en III) die je na elkaar moest nemen om boven te komen. Je had dan al minstens 30 tot 45 minuten in een koude lift gezeten. Twee van de drie Maierl-liften hebben er nog tot 2009 gestaan en tot het begin van de jaren tachtig waren de Maierl-liften vanuit Kirchberg zelfs de enige toegang tot het skigebied. Pas in 1984 zorgde de Fleckalmbahn (een gondel) voor enige spreiding. Anno nu staan zowel op de Maierl als Fleckalm twee moderne gondels. Gezamenlijke capaciteit: 5.000 personen per uur!
Geen dagjesmensen
Het skigebied leek zonder veel extra inspanning te kunnen teren op zijn imago, de gasten kwamen tóch wel. Dat leidde soms tot opmerkelijke beslissingen. Begin jaren tachtig werden er bijvoorbeeld een tijd lang geen dagpassen verkocht. Dit leidde tot grote ergernis onder dagjesmensen uit Duitsland, die in de weekenden massaal kwamen skiën. Al snel kwam men op dit besluit terug, maar het was niet de enige bijzondere besluit dat men zich dacht te kunnen veroorloven.
Kitzbühel - Kirchberg heeft lang gewacht met grote investeringen en was relatief laat met kunstsneeuw. De Bergbahn AG Kitzbühel noemt op zijn website 1993 als begin van het ‘kunstsneeuwtijdperk’ toen de eerste kunstsneeuwinstallatie verscheen op de Hahnenkamm, maar gaat daarmee voorbij aan het feit dat veel skigebieden al lang sneeuwkanonnen hadden. Het Italiaanse Val Gardena had twee jaar daarvoor al 28 procent (49 pistekilometer!) kunstmatig besneeuwd en ook Sölden had drie besneeuwde dalafdalingen. Kitzbühel - Kirchberg deed het met enkele mobiele sneeuwkanonnen die de slechtste stukken piste oplapten.
Grote inhaalslag
Alsof het skigebied ineens het licht had gezien, kwam er daarna een grote inhaalslag. Er kwamen veel meer sneeuwkanonnen en in 2004 kreeg Kitzbühel - Kirchberg een van de eerste horizontale verbindingsliften ter wereld: de prestigieuze 3S-Bahn die een skiverbinding maakte tussen Kitzbühel en Jochberg. De liften van Jochberg en Pass Thurn hoorden al bij het skipasverbond, maar de twee skiroutes ernaartoe eindigden in een soort niemandsland waar alleen de skibus stopte. De 3S-Bahn zorgde voor een echt aaneengesloten skigebied dat helemaal doorliep tot aan de Resterhöhe bij Pass Thurn.
Een jaar later kwam de Ki-West Bahn waarmee het skigebied SkiWelt Wilder Kaiser - Brixental aan Kitzbühel - Kirchberg werd gekoppeld, en tegelijkertijd werd aan de andere zijde de Panoramabahn vanuit Hollersbach gebouwd. Plots was er een grotendeels samenhangend skigebied dat de concurrentie weer aankon met de andere Oostenrijkse topgebieden. En dan hebben we het nog niet gehad over snowfarming, het bewaren van sneeuw van het voorgaande jaar. Een fenomeen waarmee Kitzbühel ieder jaar het nieuws haalt, want dankzij deze sneeuwdepots kan er sinds 2014 al in oktober worden geskied. Een niet geheel onomstreden PR-stunt, maar het geeft aan dat dit klassieke skigebied zich de laatste decennia terug op de kaart heeft gezet.
Foto’s: Bergbahn AG Kitzbühel
Gerelateerde weblogs
Plaats een reactie
Kijk @Tiny-M de altijd geweldige en gezellige overkant🥳☃️
Onder Nederlanders natuurlijk een (zeer) bekend gebied. Ik ben er regelmatig geweest, niet om de laatste plaats voor het après-ski feest in Kirchberg. Dit is de laatste jaren fors minder geworden in mijn beleving. De Londoner, Tiroler, Edelweis. Iconisch skigebied. Mondaine Kitzbühel. Mooie pistes, maar ook minder mooie stukken. De skisafari is wel een leuke route om te volgen. En de Hahnekamm-rennen is een van de weinig skiraces waar ik op tv naar kijk.
Kijk @Tiny-M de altijd geweldige en gezellige overkant🥳☃️
Piefke op 14 jan 2022 08:15
Alles beter dan Westenterp
Tip voor als je de apres ski niet zo belangrijk vind. Wij hebben jarenlang in Hollersbach gezeten. Dit ligt aan de andere kant van het gebied bij de Panoramabaan. Daardoor ski je in tegengestelde richting van de massa die vanuit Kitzbühl-Kirchberg vertrekt. Zelden last gehad van drukte of lange wachtrijen voor de gondels. In Hollerbach kan je vaak al in oktober skiën (door snowfarming).
En als je in Hollersbach zit heb je ook de mogelijkheid om in Kaprun, Zell am See, Bramberg/Neukirchen, Krimml/Königsleiten/Gerlos te skiën. Alle gebieden zijn binnen maximaal 30 autominuten te bereiken.
Mooi stukje geschiedenis over een prachtig gebied😃
Mijn eerste skitrip was naar Kirchberg🤩☃️
Enorm genoten destijds, dat was in 2007 met vrienden dus natuurlijk geen ski les🤯 maar wel alle kroegen gezien🥴😵💫🤮, en als enige van de groep met het ski virus besmet geraakt⛷🥶☃️
Dat eerste jaar voornamelijk op de oefen piste in Kirchberg vertoeft en wat pogingen gedaan om overeind te blijven op de 18 bij de Fleckalmbahn.
2008 samen met mevrouw Piefke terug omdat ik vond dat wij samen moesten gaan genieten op de ski’s in de bergen en het een begin zou zijn van een geweldig wintersport avontuur!
Dat jaar ook meer van het gebied kunnen zien al was het als beginners nog vreselijk behelpen op vele simpele blauwe pistes die voor ons een hel waren😂🤣
Dat jaar ook de benoemde stoeltjesliften op de Maierl zien staan maar die draaiden toen wij er waren niet…
Wel was er toen ook al de Pengelstein die zorgt voor de aansluiting met de benoemde KI-west, van de 3 liften die omhoog gaan vanaf de kant van Kirchberg heeft deze wel de meest uitdagende piste terug naar het dal en dat hebben wij toen ook geweten, de Fleckalmbahn was dicht vanwege teveel wind, de Maierl draaide niet dus ondanks dat onze leraar had gezegd beter niet skiën bij de Pengelstein toch daarmee omhoog en die afdaling😅
We hebben gevloekt en gelachen om ons gestuntel voornamelijk door maar die bochten uit te stellen en weer aan de zijkant van de piste vast te staan in de sneeuwhopen😂🤣
Ook de blauwe 20 naar Kitzbuhel zou moeten lukken dachten we, nou er bleek geen eind aan dat pad te komen… De andere wintersporters zoefden ons non-stop voorbij en wij maar harken waarbij ik er nog meer moeite mee had dan mevrouw Piefke😏
Plannen werden er gemaakt om het jaar erop terug te gaan maar tevergeefs, mevrouw Piefke moest zonodig zwanger geworden zijn🙄
Toen bleek het wachten tot het moment dat onze kids 3 en 1 waren, winter seizoen 2012/2013, en wij nog een tripje samen gingen maken naar Kirchberg terwijl de kids bij de opa’s en oma’s logeerden die week.
Na de lessen van die week zijn we toen ook de Kitzbühelhorn op geweest, destijds nog het natuursneeuwparadijs van het gebied maar tegenwoordig staan er ook sneeuwkanonnen op die berg. Hoewel het totale skigebied Kitzbühel/Kirchberg al zeer modern was op liftgebied was dat op de Horn nog zeker niet, maar wat hebben wij genoten van de Raintal met nog het ouderwetse 2 zits liftje🥰
Tegenwoordig staat daar ook een moderne gondel en ben ik nog steeds benieuwd welke rede het heeft dat daar een gondel is neergezet voor die piste alleen, voor zover ik weet is de piste ook korter geworden omdat deze zuid georiënteerd ligt en op die hoogte de sneeuw steeds minder wordt/zal worden maar waarom dan die dure investering alleen voor die piste…?!
In de jaren daarna nog 1x “alleen” in dit gebied geweest. Willen graag nog eens met onze kids hier naartoe om te laten zien waar papa en mama hun eerste meters gemaakt hebben!😎
Tot zover onze geschiedenis over Kitzbühel/Kirchberg🥳☃️
Ps: vergeet zeker niet om te gaan rodelen op de Gaisberg, dat is echt waanzinnig!🛷☃️
*bericht bewerkt door Piefke op 14 jan 2022 09:54
LA NORMA😍☃️Zijn er ook plannen om een skibare verbinding tussen Kitzbühel-Kirchberg en Skiwelt te maken? Er staat in het artikel dat beide gebieden nu gekoppeld zijn, maar er lijkt nog wel een stukje skibus nodig te zijn om van het ene naar het andere gebied te gaan.
@ThomasG je moet inderdaad een stukje met de skibus. Het is vooral een stukje publiciteit dat ze hiermee hebben gecreëerd. Voor zover bekend komt er geen ‘skibare’ verbinding.
Een van mijn favoriete pistetouren is van Söll of Ellmau naar Breitmoos bij Mittersill en weer terug. Is totaal iets van 70km skiafstand en goed te doen op een dag voor gevorderde skiërs. De pendelbus tussen Ki-West en Pengelstein zorgt voor wat afwisseling. Alleen bij het kopen van de skikaart er op letten dat je een Super Ski dagkaart koopt anders sta je bij de Pengelstein voor een dichte poort.
@Des stel dat je een skipas voor een week hebt voor SkiWelt, hoe duur is dan de upgrade voor één dag naar de Super Ski Card?
Voor de dagkaart is het maar 5 euro dus ik denk voor de hele week misschien 3 tientjes. Of je ook 1 dag kan upgraden weet ik niet.
@Quick Voor een 6 dagen kaart ben je € 22,- meer kwijt voor de Superskicard. Per dag upgraden kon volgens mij niet laatste keer dat ik er was (4 jaar terug).
Oh dat valt mee dan. Per dag upgraden zou wel fijn zijn maar het is wat het is. Plan was dit jaar die kant op, maar gaan het toch anders doen.
Tip voor als je de apres ski niet zo belangrijk vind. Wij hebben jarenlang in Hollersbach gezeten. Dit ligt aan de andere kant van het gebied bij de Panoramabaan. Daardoor ski je in tegengestelde richting van de massa die vanuit Kitzbühl-Kirchberg vertrekt. Zelden last gehad van drukte of lange wachtrijen voor de gondels.
Bulli op 14 jan 2022 09:16
Ben eenmaal in dit gebied geweest en toen lagen we in Jochberg. Ook daar inderdaad geen last van de drukte waar je wel eens mensen over hoort. Heerlijk skiën ook richting Pass Thurn. Uiteraard ook vaak overgestoken naar het gezelligere Kitzbühel/Kirchberg. Wij eindigden daar vaak om te après-skiën en dan met de taxi terug naar Jochberg. Ook een keer noodgedwongen, omdat vanwege de harde wind de 3S-bahn niet meer draaide en we dus niet terug konden.
Ook binnen een dag van Jochberg naar Ellmau geskied, daar geluncht, en weer terug. Was flink aanpoten, omdat er inderdaad nog een stukje skibus voor nodig is.
Zeker een mooi gebied, vooral de eerste jaren veel geweest in het pre internet tijdperk. Bij gogo toers stond Kirchberg hoog aangeschreven voor apres ski dus daar maar heen. Menthal Theo in de Londoner , wat een stink hok. Roken, zuipen, DJ met grappen over de scheef, zouden we nu allemaal niet vinden kunnen. Iconisch is een vriendin van ons die voor het eerst mee ging, bij de Maierl 3 moest je van zo’n houten brugje af skien. Dat ging niet goed, bleef met de rugtas aan beugel van de lift hangen en bungelde meters boven de grond. Mooi in het artikel vind ik ook dat je dus blijkbaar 30 a 45 min onderweg was om boven te komen. Heb mij er destijds nooit aan geergerd, wanneer je maar niet beter weer is alles goed blijkbaar. Nu zou je denken wat een drama.
Een van mijn favoriete pistetouren is van Söll of Ellmau naar Breitmoos bij Mittersill en weer terug. Is totaal iets van 70km skiafstand en goed te doen op een dag voor gevorderde skiërs. De pendelbus tussen Ki-West en Pengelstein zorgt voor wat afwisseling. Alleen bij het kopen van de skikaart er op letten dat je een Super Ski dagkaart koopt anders sta je bij de Pengelstein voor een dichte poort.
Des op 14 jan 2022 14:35
Dat is inderdaad een mooie pistetour. Ik ben nooit verder gekomen dan van Westerdorf naar Breitmoos, dit jaar maar eens tot Ellmau proberen. Hoeveel verder is dit in tijd?
Tip bij verse sneeuw, ga via piste 56 naar Aschau en pak daar de bus, ipv bij Pengelstein. Hier ben je vaak helemaal alleen aan het skieen, beetje off piste gevoel. Rond de middag een Grostl bij de Gredwirt, echt een aanrader.