Een dag als ski patroller

Vandaag, vrijdag 10 februari, organiseert Helly Hansen de internationale dag van de ski patroller. Een dag van erkenning voor de helden die de pistes veilig houden en alles in het teken stellen van onze favoriete hobby: wintersport! Wij liepen een dagje mee met de ploeg van ski patrollers in het Zwitserse Verbier.

Vroeg uit de veren

Terwijl de meesten gasten zich nog een laatste keer omdraaien in hun bed, nemen wij met de patrollers om 6u30 de eerste gondel naar boven. Aldaar start de dag met een briefing van de pistedirecteur in het hoofdkwartier. Onder het genot van enkele essentiële koppen koffie wordt er overlopen welke pistes er geopend worden en welke andere taken er die dag moeten uitgevoerd worden, bijvoorbeeld het installeren van extra netten.

Wie denkt dat pistes soms worden dichtgehouden uit luiheid of nonchalance heeft het mis. Zo houdt men nauwgezet grafieken bij van evidente zaken als sneeuwhoogtes en dooipunt, maar ook van het aantal ongevallen op een piste en zelfs het aantal gebruikte pistepaaltjes. De briefing is een echt teamgebeuren en berust op een van de moeilijkere aspecten van hun job: risico inschatting. Het zo juist mogelijk peilen en beschrijven van de structuur van het sneeuwdek en de kans op spontane lawines is namelijk geen exacte wetenschap.

First tracks

Tijdens de briefing wordt men opgedeeld in ploegen van twee volgens een rotatiesysteem. Zo is er voor iedereen afwisseling in collega’s en sectoren waarvoor men verantwoordelijk is. De first tracks die gemaakt worden beschouwt men als het allermooiste aspect van hun job: onder de opkomende zon op strakke corduroy een laatste controle doen voor opening. Men controleert of er geen last minute lawines hebben plaatsgevonden en installeert de gekende ‘danger’ en ‘slow down’ spandoeken. Een patroller gaat nooit de piste op zonder basisuitrusting, waaronder vanzelfsprekend de lawine-drieëenheid (pieper, sonde, schep) en ABS-rugzak. Verder dragen ze op elk moment van de dag een EHBO-kit mee en in dit geval ook een hamer om de spandoeken in de harde sneeuw te timmeren.

Zodra we zijn aangekomen bij de reddingsposten wordt er overgegaan tot het triggeren van lawines. Manueel met explosieven of automatisch door middel van Gazex®, i.e. de buizen die je uit de berg ziet steken. De explosieven worden precieus voorbereid, nauwgezet wordt bijgehouden hoeveel lont en kruit er is gebruikt. Vervolgens gaat men de Mont Gelé gondel in om halverwege de rit het explosief op de helling te droppen. Makkelijker gaat het met Gazex®. Met een computer wordt geselecteerd welke buis moet knallen. De ontsteking van het mengsel zuurstof en propaan gebeurt volautomatisch. Een groot gevaar hierbij zijn toerskiërs die op elk moment aanwezig kunnen zijn. Men werkt dus steeds in teamverband met iemand op de uitkijk.

Overdag patrouilleren en oefenen

Gezien de stralende condities die dag waren er weinig reddingen, zo’n drie in totaal. Op een drukke dag met matige condities zijn dit er gemiddeld zeven, bijvoorbeeld tijdens de afgelopen kerstvakantie. Standaard wordt er geïntervenieerd op geopende pistes, voor ongelukken op gesloten pistes wordt er een afweging gemaakt. Indien het risico voor henzelf acceptabel is gaan ze het slachtoffer helpen. Als het té gevaarlijk of simpelweg onmogelijk is om op ski’s met de reddingsslee op de plaats delict te komen dan wordt de helikopter van de bergredding ingeschakeld. Het skiën met de slee is echt professionalwerk; oefening baart kunst.

Enkele keren per seizoen gaan de patrollers in het DVA-park oefenen op het lokaliseren van lawineslachtoffers. Dit park is voor iedereen vrij toegankelijk en een must-do voor elke freerider. Een bord met omkaderende uitleg en enkele knoppen laten je fictieve slachtoffers hun pieper activeren en dan kan het van start gaan. Onder 60 centimeter onaangeroerde poeder moesten we zoeken en sonderen naar zeven slachtoffers, voorgesteld door zakken stro. Eén keer per week is deze reddingsoefening vrij toegankelijk onder begeleiding van de patrollers.

De dag afsluiten onder neergaande zon

Na sluiting van de liften is het de taak van de patrollers om te controleren of er niemand is achtergebleven op de pistes. De spandoeken worden weggehaald en aan de kant gezet zodat de pistenbully’s 's nachts ongestoord hun werk kunnen doen. Ook worden de laatste levensgenieters op de terrassen vriendelijk verzocht op te krassen. Dit aspect is, tezamen met slecht weer, het minder leuke onderdeel van hun job. Soms willen mensen echt niet weg of doen ze lastig, wat jammer is. Zodra de patroller bevestigt dat de piste gesloten is kunnen de pistenbully’s in actie komen. Onder een magische neergaande zon knalden we in een leeg skigebied naar beneden. Zowel wij als de patrollers konden onze spontane glimlach niet onderdrukken.

Hoe word ik ski patroller?

Uiteraard is het een vereiste om enorm goed te kunnen skiën. Je begeeft je namelijk niet enkel met de slee op gereden pistes, maar ook op steile buckelflanken. Om dit te peilen is er elk jaar een toelatingsproef waarmee je je kan kwalificeren voor ski patrol level 1. Medische testen, zoals een EHBO-proef, horen hier ook bij. Wie slaagt krijgt een extra opleiding in het skigebied waarvoor hij/zij wilt zich heeft opgegeven. Tijdens deze opleiding vindt er zowel een conditietest plaats als praktijk- en theorie-examens. Hoe neem je gewonden mee? Hoe ski je met een slee? Dat soort zaken.

Na een jaar als patroller op het eerste niveau te hebben gewerkt kan je een tweede opleiding volgen om een niveau te stijgen. Je kennis wordt dan uitgediept met lawine- en weerkunde. Wie vervolgens een federale (Zwitserse) licentie haalt inzake explosieven is bevoegd om het Gazex® systeem te bedienen en manueel te gaan triggeren met explosieven. Het hoogst haalbare niveau is het derde; dan groei je door tot een managementfunctie. Er komt een zwaar theorie-examen bij kijken. Je krijgt de titel van chef veiligheid opgespeld en neemt de eindbeslissingen over alles wat met piste-openingen en reddingsacties te maken heeft. Alle informatie vind je op de site van de Zwitserse ski patrol vereniging.