Terugblik: winter 2017/18 was extreem sneeuwrijk maar niet koud
Het seizoen zit erop en we kunnen eindelijk weer eens terugkijken op een sneeuwrijke winter. Een winter waarvoor de aanzet al in september werd gegeven met de eerste winterse speldenprikken. Het waren niet specifieke delen van de Alpen die eruit sprongen, het seizoen kenmerkte zich vooral door het feit dat er bijna overal heel veel sneeuw viel. Week na week trokken er storingen over die voor sneeuwval zorgden terwijl de winter in zijn geheel helemaal niet zo koud verliep.
Totaal verschillende maanden
Ondanks een extreem koude fase eind februari (op 27 februari -32,4ºC op de Pitztaler Gletscher) en een te koude maart verliep de meteorologische winter (december, januari, februari) ‘normaal’ tot zelfs iets te zacht. Op de bergstations was het iets kouder dan normaal, in de dalen was het warmer. Het was echter zeker geen standaardwinter. We beleefden drie totaal verschillende wintermaanden en er viel heel veel sneeuw. December was qua temperatuur redelijk normaal maar sneeuwrijk, januari was extreem zacht én sneeuwrijk, en februari was relatief droog maar koud. Een belangrijke overeenkomst tussen de maanden was de grote afwezige factor: de zon.
Tot 7 meter sneeuw in twee maanden!
De wisselvalligheid leverde in de Franse Alpen lokaal 7 meter sneeuwval op in twee maanden tijd aldus Meteo France, met in januari zelfs recordverdachte hoeveelheden. Hieronder zie je een rugbydoel in Val d’Isère. In het Zwitserse Arosa viel in totaal 5,3 meter sneeuw; over de afgelopen 50 jaar viel er alleen in 2011/12 nog meer (5,8 meter). Vooral december en januari waren sneeuwrijk met in januari in een groot deel van de Alpen tijdelijk het maximale lawinegevaar, niveau 5. Zermatt, Val Thorens, Les Menuires en Tignes-Val d’Isère raakten meerdere keren afgesloten van de buitenwereld. Ook in Oostenrijk viel veel meer sneeuw dan normaal, in Tirol gemiddeld anderhalf tot tweemaal zoveel. In Vorarlberg en Tirol was het na 2011/2012 en 1954/1955 de op twee na vochtigste winter sinds het begin van de metingen. Onder andere Ischgl, Galtür en Gargellen waren meerdere dagen onbereikbaar. Lees de precieze gebeurtenissen van januari terug in onze live-blogs!
Bijzondere setting
Dat er op zoveel plaatsen meer sneeuw viel dan gebruikelijk is een zeldzaamheid in de Alpen. Normaal zie je grote verschillen tussen de noord- en zuidalpen, of bijvoorbeeld west en zuid. Dit jaar verliep de winter bijna overal natter en sneeuwrijker. De oorzaak was dat actieve storingen bijna de hele winter op de Alpen inbeukten. Ik zei al dat de winter allesbehalve koud was, maar toch viel er veel sneeuw. Hoe kan dat? Dit had ermee te maken dat er voorafgaand aan zo’n neerslaggebied vaak wat koudere lucht in de dalen hing. Terwijl de hevige neerslag inzette viel het grootste deel dus als sneeuw, vlak voordat de zachte lucht binnenstroomde. Vooral in Oostenrijk en Italië gebeurde dit veelvuldig waardoor er tot in de dalen een flinke laag viel. De westalpen hadden beneden 1500-1700 meter vaker regen maar doordat er zo vaak, zoveel neerslag viel kwam er ook hier netto toch een flink pak sneeuw te liggen.
Alleen beneden de 1000-1200 meter viel het in een aantal Franse en Zwitserse skidorpen wat tegen. Daar was het regelmatig net te zacht waardoor de regen de overhand had. Eind januari lag er in het Zwitserse Engelberg op 1060m bijvoorbeeld maar 12 centimeter sneeuw terwijl Zermatt (1620m) met 157cm (januarirecord!) van de buitenwereld was afgesloten.
Zuidalpen soms zeer veel sneeuw
Opvallend is ook dat de zuidalpen zoveel sneeuw hadden terwijl het aantal echte südstau situaties helemaal niet zo groot was, zeker niet in vergelijking tot de winter 2013/14. Een groot deel van de Italiaanse Alpen lag er echter diepwinters bij. Na een korte maar felle südstau-fase en meerdere actieve sneeuwfronten werd bij de Reschenpass in Zuid-Tirol een recordhoeveelheid sneeuw gemeten en ook sneuvelden er enkele neerslagrecords in de regio Vinschgau.
Een van de redenen dat ook Italië zoveel sneeuw kreeg is hierboven al genoemd, namelijk dat het relatief zacht was en neerslag vanuit het noorden relatief makkelijk over de alpenhoofdkam kwam. Normaal vormt deze een harde grens tussen het natte/droge noorden of zuiden; nu was deze grens er eigenlijk niet. Tijdens neerslagfasen bleef het in de zuidalpen vaak net koud genoeg voor sneeuw waardoor grote delen van Italië en ook het Oostenrijkse Karinthië een bijzonder sneeuwrijke winter beleefden. Deels geholpen door neerslagafkoeling, het fenomeen waarbij de sneeuwgrens daalt als de neerslagintensiteit maar hoog genoeg is.
Weinig zon
Al die storingen en wisselvalligheid zorgden ervoor dat het met de zonneschijn tegenviel. Stabiele en rustige periodes met hogedruk en veel zon kwamen weinig voor, laat staan langdurig voor de hele Alpen. Je moest echt geluk hebben voor een week pure zonneschijn; iets wat je in een normale winter wel regelmatig hebt. Oostenrijk had 15% minder zonuren dan normaal, de Franse Alpen 20% en het noorden van Zwitserland had niet meer dan 60-85% van het normale aantal uren zon.
Ook storm
Naast de extreme hoeveelheden neerslag woedde er ook nog een zware storm. Begin januari zorgde “Burglind” (in niet-Duitstalige landen “Eleanor” genoemd) voor windsnelheden van ruim boven de 150 km/uur en veel schade aan bomen, huizen en electriciteitsmasten. Vanzelfsprekend hadden ook de skigebieden hier last van. Dit filmpje van een zwiepende stoeltjeslift in Montafon ging de wereld rond.
Het kan dus nog
Na enkele magere jaren waren sommigen de hoop misschien verloren, maar deze winter heeft bewezen dat het met de sneeuw zeker niet per se ieder jaar minder wordt. Tot en met Pasen kon er dit jaar met gemak geskied en geboard worden, soms zelfs nog in een wit dal want maart was nog aan de koude kant. Het geeft aan dat ook in tijden van klimaatverandering een sneeuwrijke winter nog zomaar kan voorkomen, zelfs als deze ‘gemiddeld tot iets te zacht’ verloopt.
Bronnen: ZAMG, Meteoschweiz, SRF, Meteo France, ledauphine.com
Meer lezen:
Gerelateerde weblogs
Je herinnert je waarschijnlijk nog wel hoe geweldig de winter 2023/2024 begon, met lage temperaturen en heel veel sneeuw begin december.
Tot in ieder geval Pasen (en mogelijk nog iets langer) zullen nog enkele liften draaien in het Sauerland. Dat heeft de Wintersport-Arena Sauerland bekendgemaakt.
De voorjaarsvakanties zijn afgelopen, dus veel wintersporters zijn net terug van vakantie. Beide weken kenmerkten zich door zacht weer en een deels groen landschap, maar gelukkig kon er bijna overal gewoon geskied worden.
Nu de kou uit de Alpen wordt verdreven, gaan we een zachte, licht wisselvallige periode tegemoet. Vooral aan de noordkant van de Alpen valt er af en toe regen of sneeuw, terwijl het in Italië en Frankrijk droger en zonniger is.
We hebben een bijzondere winter achter de rug. Een winter die pas in het voorjaar loskwam en relatief weinig sneeuw bracht, maar dat voorkwam niet dat velen alsnog een prima wintersportvakantie hebben gehad.
In dit blog neem ik jullie mee terug naar mijn eerste volledige winterseizoen in de Alpen, ik zat vorig seizoen namelijk de hele winter in Innsbruck.
Plaats een reactie
Zie mijn fotootje weer terug van januari in Champery, kan geen groter contrast vinden met de vakantie vorige week in Ischgl.
Condities waren echt nog top!
Een volgende keer in Champery hopelijk weer met geluk. Al hebben we daar uiteindelijk ook nog een paar daagjes zon gezien.
(Duidelijke sneeuwgrens te zien vanaf het balkon met uitzicht op de dents du midi)
Prachtig contrast op die tweede foto @Tiny-M! Dat zijn normaal echte herfstplaatjes.
Mooi verslag @Roel. Tijdens de krokusweek van noord erg veel zon gehad in Resia. In de eerste kerstweek in Flachau ook best wel. Sneeuw in overvloed in beide gebieden. Uniek wintertje.
Prachtig contrast op die tweede foto @Tiny-M! Dat zijn normaal echte herfstplaatjes.
Roel op 24 apr 2018 16:34
Als iemand dat nou ook eens door had gegeven aan de weergoden en dat het niet in januari thuishoort ;)
Dank Roel voor de heldere terugblik en je betrouwbare weerberichten gedurende het seizoen! Erg leuk om terug te lezen. Was wel een mooie winter vanuit weermanperspectief kan ik me zo voorstellen; weinig stabiel hogedrukweer dus veel dynamiek.
@Roel, perfect weergegeven. Eindelijk hadden we dit jaar wel een keer geluk om in de krokusvakantie kaiserwetter te hebben met super condities(Ehrwald)
Weer een mooi verslag Roel zoals altijd! Helaas afgelopen winter zelf niet de bergen in kunnen gaan, maar aankomende winter gaan we van Kappl en hopelijk een redelijke portie sneeuw genieten.
Afgelopen seizoen 2 totaal verschillende weken gehad. Rondom de jaarwisseling met veel sneeuw, regen en vooral ook de wind/storm. En vorige week grand Beau!
Een erg dynamische winter dit jaar!
@Roel verwacht je dat de lagere zonneactiviteit hier een belangrijke rol in heeft gespeeld, of juist niet omdat het eigenlijk niet zo koud is geweest?
Afgelopen seizoen 2 totaal verschillende weken gehad. Rondom de jaarwisseling met veel sneeuw, regen en vooral ook de wind/storm. En vorige week grand Beau!
Een erg dynamische winter dit jaar!
@Roel verwacht je dat de lagere zonneactiviteit hier een belangrijke rol in heeft gespeeld, of juist niet omdat het eigenlijk niet zo koud is geweest?
Veenhoorn op 30 apr 2018 23:40
Het weer wordt bepaald door de luchtdrukverdeling (waar liggen de hoge- en lagedrukgebieden?), veel meer dan door zonneactiviteit. De zon heeft ook geen invloed op waar zo’n hogedrukgebied komt te liggen. Dat verband zou ik dus hiervan loskoppelen.
Mss de keerzijde van de grote hoeveelheden sneeuw nog , skigebieden die nog niet kunnen beginnen met alles in orde te krijgen voor de zomervakantie
vorige jaar was het een jaar van hogedrukgebieden ,dit jaar kwamen de lagedrukgebieden ,hopen volgend seizoen ertussen
aftellen nu naar december of komt @wintersporters ook in de zomervakantie
Mss de keerzijde van de grote hoeveelheden sneeuw nog , skigebieden die nog niet kunnen beginnen met alles in orde te krijgen voor de zomervakantie
Pieter230976 op 3 mei 2018 19:47
vorige jaar was het een jaar van hogedrukgebieden ,dit jaar kwamen de lagedrukgebieden ,hopen volgend seizoen ertussen
aftellen nu naar december of komt @wintersporters ook in de zomervakantie
Nou als het zo doorgaat dan verwacht ik weinig problemen. Zie hier hoe snel het is gegaan in april:
Dit is in de regio Reschenpass, net over de Italiaanse grens bij Nauders.
De eerste winterprik lijkt in de maak @roel, hangt er onzekerheid in de lucht?
##speculerenblijftleuk
@jarinvergeer ja gisteren zag het er veelbelovend uit, vandaag iets minder. Morgen een weerbericht met een analyse van de kansen op vroege sneeuw.